کرونا از منظر عقلانیت

گام خبر: حیدر مجدنیا گفت: باید پذیرفت بیماری کرونا ضعف و ناتوانی بشر را نشان داد که چطور یک ویروس نادیدنی علم بشری و دانش پزشکی را به چالش کشیده و زندگی مردم را مختل کرده است.

به گزارش گام خبر حیدر مجد نیا نوشت:

گرچه احساس و عواطف از همان بدو تولد وکودکی یعنی قبل از  شکوفایی عقل شروع به فعالیت و رشد کرده است، اما از یکسو توفیقات بشر توام با سلامتی و پیشرفت جامعه اش نیازمند تعادل و تعامل عقل با عاطفه و احساسات است واز سویی دیگر ضعف یا عدم وجود هر یک می تواند پویایی مسیر تربیت و رشد فرد و جامعه به مخاطره انداخته و موجب خسارت  جبران ناپذیری شود.

باید پذیرفت بیماری کرونا ضعف و ناتوانی بشر را نشان داد که چطور یک ویروس نادیدنی علم بشری و دانش پزشکی را به چالش کشیده و زندگی مردم را مختل کرده است. ویروسی که باعث بروز کووید-۱۹ می‌شود عمدتاً ازطریق ذرات تولیدشده در هنگام سرفه کردن، عطسه کردن، یا بازدم فرد مبتلا منتقل می‌شود. این ذرات به‌دلیل سنگین بودن در هوا معلق نمی‌مانند و به‌سرعت روی زمین یا سطوح می‌افتندودرصورت نزدیک بودن به فرد مبتلا به کووید-۱۹، با تنفس ویروس یا لمس کردن سطح آلوده و پس از آن لمس کردن چشم‌ها، بینی، یا دهان ممکن است فرآیند انتقال بیماری شروع شود.ویروس کرونای جدید پیشرفته‌ترین کشورها راهم گرفتار مشکلات ناشی ازخود نموده و بر مردم سرتاسر دنیا تأثیر گذاشته است.

 در زمان حضور کرونا توجه و نگاه مردم به آسمان بیشتر شد وهمین امر باعث گردیده به سراغ خدا و راز و نیاز با او برای حل مشکلات شان بروند.علاوه بر احساس و اعتقاد، با تدبر وتعقل در آیات الهی که بیش از ده بار در سوره های مختلف قرآن مجید در معرفی صفت علم خداوند به اینکه،،او به همه امور آگاه وبیناست،، قابل توجه است.با اندکی مداقه درسوره های قرآن مجید((الحديد ، ایه (3) هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ . حجرات، آیه (16) قُلْ أَ تُعَلِّمُونَ اللَّهَ بِدِينِكُمْ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيمٌ. فاطر, آیه (38)إِنَ‌ اللَّهَ‌ عَالِمُ‌ غَيْبِ‌ السَّمَاوَاتِ‌ وَ الْأَرْضِ‌ إِنَّهُ‌ عَلِيمٌ‌ بِذَاتِ‌ الصُّدُورِ ))پی خواهیم برد که هیچ اتفاقی بدون اذن خدا نخواهد افتاد چرا که حکیم ودانا به همه امورات است.اما علیرغم اینکه انسان ها از جانب خدا دارای حق انتخاب می باشند و می توانند مسیر تعالی یا انحطاط را برگزینند معمولاً گرفتار نفس اماره می‌شود و به خود مغرور شده و دچارسرکشی و طغیان‌گری، ناشکری، تکبر و نخوت می‌گردد و از عواقب سوء عملکرد خود و پیشامدهاى بعدى آن غافل شده بطوریکه باور ندارند رخداد‌های طبیعی و حوادث غیرطبیعی می‌تواند بازتاب اعمال خود آن‌ها برای مجازات یا آزمایش و عبرت‌آموزی انسان باشد لذا برایشان قابل پذیرش نیست که شاید روزی درگیر امتحان الهی یا گرفتار عواقب رفتاری شوند که خود زمینه بروز آن را فراهم کرده‌اند.

آیات قرآن کریم از جمله( آیه ۳۰ سوره شورای، آیات ۱۵۵ تا ۱۵۷ سوره مبارکه بقره، آیات ۹۷ تا ۹۹ سوره اعراف)و روایات متعددی هم در تأیید این موضوع یعنی «امتحان و عذاب الهی» وجود دارد. عذاب و آزمایش الهی از نظر زمان و مکان، یک امر مقطعی و منطقه‌ای نیست که مخصوص دوره و زمان یا قوم و نژاد خاصی باشد و یا به منطقه و کشور خاصی محدود شود و ساکنان نقاط دیگر از قلمرو عذاب و آزمایش الهی خارج شوند، بلکه دائمی و جهان شمول است تا روزی که دنیایی وجود دارد و در آن نوع بشر زندگی می‌کند، عذاب برای گناهکاران و بدکاران و همچنین آزمایش الهی برای بندگان خاص خدا وجود دارد.

 البته عذاب و آزمایش الهی فقط مشمول حاکمان ظالم و زورگو نمی‌شود، بلکه ممکن است همه افراد جامعه و حتی اولیاء الهی و منتسبین به آن‌ها را نیز در بربگیرد، همچنان‌که خداوند با بیماری طولانی مدت حضرت ایوب را مورد امتحان قرار داد، حکایت‌هایی از این دست کم نیستند، یک زمان خداوند می‌کوشد تا با پشه ناچیز، پرنده کوچک جثه‌ای مانند ابابیل و امواج خروشان رود نیل یا صاعقه و سجیل، انسان را متوجه رفتارش نموده و از خواب غفلت بیدار و به عقوبت برساند یا آن‌ها را مورد آزمایش قرارش دهد و زمانی دیگر، خشکسالی، قحطی، سیل، زلزله، سونامی و سایر حوادث طبیعی و غیرطبیعی و یا حتی مرگ فامیل و آشنا را برای این منظور برمی‌گزیند.

شاید این‌بار بروز و پیدایش گناهان جدید باعث شده تا موجود ریز و نوظهوری به نام کُرونا که بنا بر برآورد متخصصین ذی‌ربط، در مجموع حدود ۵ گرم آن توانسته ۱۰ میلیون نفر را مبتلا کند و احتمالاً ساخته دست خود بشر است و نه حیات دارد و نه با چشم غیرمسلح قابل رؤیت است، این مأموریت را بر عهده گرفته باشد.امام رضا علیه السلام می‌فرمود: هرگاه که بندگان، گناهان تازه‌ای پدید آورند که قبلاً مرتکب نمی‌شدند، خداوند بلای تازه‌ای برایشان پیش می‌آورد که قبلاً نمی‌شناختند.ظلم و زور و بی‌عدالتی، رفتار‌های غلط گروهی مانند؛ آتش‌افروزی و جنگ و همچنین تخریب، تهدید، تحریم و ترور انسان‌های بی‌گناه در نقاط مختلف جهان، یا رفتار‌های منفور فردی مثل؛ همجنسگرایی، ازدواج سفید، ازدواج با حیوانانات، ازدواج با خود، قتل و غارت، شکنجه و تجاوز، شرب خمر و معتاد ساختن دیگران و همچنین نابود ساختن محیط زیست و زیر پاگذاشتن حقوق حیوانات،یا متأسفانه برخی از این رفتار‌ها و گناهان مثل؛ شرب خمر، اعتیاد، اختلاط محرم و نامحرم، اختلاس، احتکار، کم‌فروشی، گران‌فروشی، رانت‌خواری، رباخواری، کم‌کاری یا اخلاق فردی نیز گاهی با رفتار‌های ناصوابی مانند؛ دروغ‌گویی، غیبت، تهمت و افتراء، اسراف ، ناشکری و بی‌دینی زیرپاگذاشته می‌شود و زمینه بروز بلایا را تشدید می‌نماید.در جوامع اسلامی از جمله کشورخودمان نیز مشاهده می‌َشود که از جمله این موارد هستند.

بعضی از پیامد‌های بروز عذاب و بلا، رفتار برخی از انسان‌ها در حوادثی مانند سیل و زلزله یا کُرونا، جلوه‌ای از واقعه قیامت است که گفته می‌شود در آن روز هر کس در پی نجات خویش است و حتی عزیزترین افراد خانواده‌اش به فراموشی سپرده و از آن‌ها متواری می‌شود (متاسفانه در مراسم فوت تا خاکسپاری و حتی در زمان بستری در بیمارستان نیز مثال عینی و واقعی امروز جامعه ماست) و لذا یکی از پیامد‌های بلایا یادآوری روز قیامت است.همچنین در حوادث بزرگ مشخص می‌شود که انسان همواره نیازمند لطف و عنایت الهی است و دستاورد‌های انسان و تجهیزات و امکانات مدعیان قدرت تاچه حد در برابر اراده خدا ناکارآمد و ناتوان است.

با این‌حال حوادث و بلایا در اکثر مواقع باعث جلب توجه بیش‌ازپیش انسان فراموش‌کار به سوی خداوند گردیده و همدلی و همراهی افراد با یکدیگر را مضاعف می‌سازد شایسته است با کمک عقل که مثل چراغی فروزان و حسابگری توانا، ما انسانها را از دیگر حیوانات متمایز ساخته و به یمن وجودش فرمانروای زمین قرار داده است، شعور و شخصیت اجتماعی خود را به نمایش گذاشته و از حضور بی مورد در معابر عمومی خودداری کنیم. با توکل بخدا وبهره گیری از عقلانیت و بدور از احساسات سلامت خود، خانواده و دیگر همشهریان را حفظ کرده و در این شرایط باید به این موضوع فکر کنیم که اولاً این مشکلات برای همه وجود دارد گرچه خیلی از کشورها با آن درگیر هستند. ثانیاً وجود مشکلات ما را به یاد خدا می‌اندازد که همواره دل‌ها متوجه ذات پاک الهی باشد او کمک بخواهیم.

بیائیم با رفتارهایی بر گرفته از عقلانیت، براحساسات خویش غلبه کنیم و با تعادل این دو و با توسل به ائمه اطهارو امامان معصوم (واسطه قرار دادن آنها  چون در پیشگاه خداوند، انسان‌های والاتری هستند و مقام و منزلت بالاتری دارند) سختی ها و  محدویت ها را با کمک همدیگر تحمل تا به آسانی ها برسیم.